Τρίτη 9 Φεβρουαρίου 2021

Πρώτες παρατηρήσεις για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του σχεδίου «προστασίας» του Υμηττού (ή καλύτερα Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντοκτόνων Επεμβάσεων)

Αυτές τις μέρες συζητιέται στο Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), ώστε να γνωμοδοτήσει πάνω σε αυτή προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος στα πλαίσια της ετοιμασίας ενός καινούργιου Προεδρικού Διατάγματος για τον Υμηττό. Να θυμίσουμε ότι η έλλειψή της αποτέλεσε τη δικαιολογία για να πάψει να ισχύει από το 2017 το προηγούμενο ΠΔ 187/2011, κατόπιν πολλών προσφυγών από μικρά και μεγάλα συμφέροντα ιδιωτών καταπατητών, επιχειρήσεων, επενδυτών, ΔΕΗ, δήμων και άλλων που είτε «αξιοποίησαν» είτε προσδοκούν να «αξιοποιήσουν» την δημόσια δασική γη και το θεωρούσαν «αυστηρό». Όλοι οι φόβοι μας όπως και όλη η συζήτηση που γινόταν τα προηγούμενα χρόνια στα πλαίσια των αγώνων του κινήματος για την προστασία του Υμηττού, απλά επιβεβαιώνονται. Για την περιβόητη ΣΜΠΕ: 

Στρατηγική είναι σίγουρα. Γιατί σχεδιάζει κι οργανώνει πολεοδομικά και χωροταξικά με μακροπρόθεσμη στόχευση, τις κάθε είδους επεμβάσεις, έργα, δραστηριότητες , δόμηση, χρήσεις πάνω στον ορεινό όγκο του Υμηττού. Δεν μιλάμε πλέον για το ποιος θα διαχειρίζεται το δημόσιο δασικό χώρο, αν θα είναι λόγου χάρη οι κρατικές δασικές υπηρεσίες, η τοπική διοίκηση, ή οι ιδιώτες-χορηγοί κι ευεργέτες, αλλά πλέον επίδικο είναι ποιος θα τις εκμεταλλεύεται, σε ποιόν θα ανήκουν ουσιαστικά και τελικά. Κι αυτό σε ένα υπάρχον πρόσφατο γκρίζο φόντο που το αποτελούν: 

- ο ήδη σε ισχύ από πέρσι αντιπεριβαλλοντικός νόμος,
- η ακύρωση στην ουσία των μέχρι σήμερα αναρτημένων δασικών χαρτών,
- η προκλητική πρόσφατη επαναφορά της πρότασης της ΕΛΕΤΑΕΝ για εγκατάσταση ΑΠΕ (ανεμογεννήτριες) στον Υμηττό για «επιδεικτικούς σκοπούς και διεύρυνση της αποδοχής από το αθηναϊκό ευρύ κοινό»
- μια σχετικά πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ (γνωμοδότηση 227/6/3/2020) που υποδεικνύει στη διοίκηση τι θα πρέπει να περιλαμβάνει το Π.Δ., να καθορίσει ειδική ζώνη «προστασίας» στον Υμηττό για υποδοχή φωτοβολταϊκών πάρκων ώστε να πάρουν άδεια. 

Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων δεν είναι σίγουρα! Γιατί απλά παρατίθενται κάποιοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, ορολογίες και περιγραφές και δεν μελετώνται ούτε κατά ένα χιλιοστό όσων θα έπρεπε, οι επιπτώσεις στα οικοσυστήματα του Υμηττού που κυρίως είναι δασικά. Και πως θα μπορούσε άλλωστε να γίνει αυτό, αφού στην ομάδα μελέτης δεν υπάρχει μελετητής δασολόγος (της κατηγ. 24) όπως εξάλλου κι οι νόμοι οι δικοί τους προβλέπουν, ενώ κατά τα άλλα μιλάνε για «...ολοκληρωμένη διεπιστημονική προσέγγιση...". Μπαίνοντας στην καρδιά του προβλήματος, το ουσιαστικότερο θέμα που προκύπτει και από αυτή τη ΣΜΠΕ, σα συνέχεια όλων των μέχρι τώρα αποφάσεων-σχεδίων-νομοθετήσεων για τον Υμηττό, είναι το εξής: Η προσπάθεια αποχαρακτηρισμού του ως δασικό οικοσύστημα και ένταξής του στις πολεοδομικής φύσης ρυθμίσεις!

Αυτή την καταστροφική μεταβολή την παραδέχονται κι οι ίδιοι στην σελ. 30 της εισήγησης όπου λένε ότι ορίζουν και χαρακτηρίζουν τη ζώνη Α «…με βάση την πολεοδομική κι όχι την περιβαλλοντική νομοθεσία…», για δήθεν περισσότερη προστασία! Με άλλα λόγια θεωρούν ότι ο Υμηττός δεν είναι δάσος του οποίου η προστασία και οι όποιες επεμβάσεις πρέπει πρώτα απ’ όλα να συμφωνούν με το άρθρο 24 του Συντάγματος και τη δασική/περιβαλλοντική νομοθεσία, αλλά αποτελεί εκτός σχεδίου χώρο, που πρέπει να ρυθμιστεί πολεοδομικά!

Γι’ αυτό και όχι απλά προσπαθούν να παρακάμψουν το θέμα των δασικών χαρτών, αλλά ακόμα κι εκεί που αυτοί είναι κυρωμένοι, προτείνουν χρήσεις ασύμβατες με το δασικό χαρακτήρα των περιοχών. Κανονικά θα έπρεπε να ολοκληρωθούν πρώτα οι δασικοί χάρτες και μετά στις περιοχές που δεν είναι δασικές, ούτε προστατευόμενες (περιοχές Natura κλπ) να εφαρμοστούν οι πολεοδομικές και χωροταξικές ρυθμίσεις.

Μέσα από τη Μελέτη τελικά, προτείνονται ακριβώς αυτά που αποτελούσαν επιδίωξη όλων αυτών (επιχειρηματίες, ιδιώτες καταπατητές, δήμοι, εκκλησία, κράτος-στρατόπεδα, ΔΕΗ κλπ), που ήθελαν και πέτυχαν την κατάργηση του προηγούμενου ΠΔ 187/2011, ως πολύ …«αυστηρού». Πολλά από αυτά που προτείνονται στην παρούσα Μελέτη, έχουν ήδη κριθεί ως μη νόμιμα με απανωτές αποφάσεις από το ΣτΕ. Εξ' άλλου τα πιο πολλά από αυτά είναι εξόφθαλμα μη νόμιμα σύμφωνα με τις όποιες προστατευτικές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας υπάρχουν ακόμα, καθώς και αντίθετα με το άρθρο 24 του συντάγματος. Έτσι:

-1. Προτείνεται ακόμα μεγαλύτερη ποσοτικά και ποιοτικά κατάτμηση-σαλαμοποίηση του Ορεινού όγκου του Υμηττού σε 6ζώνες και 9(!!) υποζώνες, όπου τακτοποιούνται όλες οι μέχρι σήμερα νόμιμες, νομότυπες και παράνομες χρήσεις-καταπατήσεις-επενδύσεις και φυσικά οργανώνονται οι όροι και οι χώροι για τις καινούργιες.

-2. Περιορίζεται ποσοτικά (κατά περίπου 12.000 στρ.) η παλιά ζώνη Α (απόλυτης προστασίας), υποβαθμίζεται με τον χαρακτηρισμό απλά ως ζώνη υψηλής προστασίας, διαιρείται σε Α1 και Α2, όπου στην Α2 επιτρέπεται η γεωργική χρήση (που μετέπειτα γίνεται βίλες), αλλά ακόμα και στην Α1 επιτρέπονται, οι κεραίες, εγκαταστάσεις ΔΕΗ, η μελισσοκομία κ.α.

-3. Στη ζώνη Β (περιφερειακή ζώνη προστασίας), όπως και στη νέα ειδική ζώνη Ε με τις 5 υποζώνες, εντάσσονται όλες οι υπάρχουσες αυθαίρετες επεκτάσεις των δήμων για «κοινωφελείς σκοπούς» (Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων, νεκροταφεία, κλπ) αλλά και των ιδιωτών (εκπαιδευτήρια), εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ενέργειας, της εκκλησίας κλπ, αλλά και οι νέες που θα είναι πλέον νόμιμες.

-4. Στη νέα ζώνη ΣΤ΄(πάλι και καλά ..«προστασίας»!) με ειδικούς όρους δόμησης και ειδικό χωρικό σχέδιο, εντάσσονται όλες οι οικιστικές αυθαίρετες επεκτάσεις (οι «οικιστικές πυκνώσεις» που εξαιρέθηκαν από τους δασικούς χάρτες επί Φάμελλου) ενθαρρύνοντας έτσι καινούργιες γενιές αυθαιρέτων, ακόμα πιο ψηλά στο βουνό. Κατά τα άλλα λένε: «…σε κάθε περίπτωση θα πρόκειται για οικιστικές περιοχές πολύ αναβαθμισμένης περιβαλλοντικής προστασίας…» και μεγάλης αξίας προσθέτουμε εμείς...

-5. Το μητροπολιτικό πάρκο Γουδή-Ιλισίων που στην ουσία αποτελούσε και ήταν συνέχεια των δασικών εκτάσεων του Υμηττού όπως φαίνεται άλλωστε και στο πρώτο ΠΔ του 1978, με το ΠΔ του 2011 ορίστηκε ως ιδιαίτερη ζώνη-Πάρκο-Ζώνη Ελεγχόμενης Ανάπτυξης και ήδη επιτράπηκαν ως γνωστό πολλών ειδών χρήσεις, με αποτέλεσμα να χάσει μεγάλο μέρος του υψηλού πρασίνου και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του δασικού οικοσυστήματος. Τώρα προτείνεται η παραπέρα διαίρεσή του σε Δ1 και Δ2 ζώνες , όπου στην ουσία επιτρέπονται πάρα πολλές χρήσεις στην Δ1 (υποτίθεται πυρήνας του πάρκου) και τα πάντα στη Δ2 (ακόμα και νέα κυβερνητικά κι όχι μόνο κτήρια, καινούργια πάρκινγκ κλπ).

-6. Σε όλες τις ζώνες, μιλάνε για «όρους δόμησης», «εκτέλεση των αναγκαίων έργων τεχνικής υποδομής, έργα ύδρευσης, αποχέτευσης, ενέργειας και τηλεφωνίας»! Επίσης λένε πως «…σε όλες τις ζώνες (…προστασίας sic!) τα νέα κτίρια πρέπει να πληρούν τους όρους της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και επιβάλλεται η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων…».

-7. Δεν προβλέπεται η απομάκρυνση ούτε καν των επικίνδυνων και των ασύμβατων χρήσεων στον πυρήνα του δάσους όπως πχ. βενζινάδικα, σούπερ μάρκετ κλπ. Αντίθετα λένε «…όλα τα νομίμως υφιστάμενα κτήρια κι εγκαταστάσεις των οποίων η χρήση δεν επιτρέπεται (sic!!!), παραμένουν στο γήπεδο που βρίσκονται και μπορούν να επισκευάζονται αλλά όχι να επεκτείνονται».

-8. Για να αποεντάξουν μια περιοχή από μια ζώνη μεγαλύτερης κάπως προστασίας (πχ Α1) και να την εντάξουν σε μια από τις άλλες όπου επιτρέπονται διάφορες χρήσεις, δόμηση κλπ, χρησιμοποιούν την αστεία δικαιολογία ότι καταλαμβάνεται από …«μη προστατευτέους τύπους οικοτόπων και συνεπώς δεν τίθεται θέμα ειδικής προστασίας της…». Δηλαδή χρησιμοποιούν μια εξειδικευμένη κατηγοριοποίηση (οικότοποι) της περιβαλλοντικής νομοθεσίας που έχει άλλη χρησιμότητα, για να χαρακτηρίσουν μια δασική έκταση που ούτως η άλλως βάσει της δασικής νομοθεσίας και του συντάγματος κρίνεται απόλυτα προστατευτέα.

Με άλλα λόγια: καμένες και τριπλοκαμένες χρόνια τώρα εκτάσεις με ψηλά πεύκα που πλέον έχουν μόνο φρύγανα, με βάση τους τελευταίους νόμους και την πρόταση της μελέτης, είναι μη προστατευτέοι οικότοποι, δεν έχουν περιβαλλοντική αξία κι εντάσσονται σε άλλες ζώνες όπως στη ΣΤ΄ των οικιστικών επεκτάσεων! Προφανώς, ένα δασικό οικοσύστημα που επιτελεί ένα ολοκληρωμένο ρόλο μέσα από το συνδυασμό πολλών παραγόντων δεν μπορείς να το κατακερματίσεις σε πολλά τετραγωνάκια όπου το ένα είναι προστατευτέο και το άλλο όχι, οποιοσδήποτε επιστήμονας βιολογικής κατεύθυνσης το γνωρίζει αυτό! 

Τελικά, προτείνονται αυτά ακριβώς που συζητάνε εδώ και χρόνια οι «επιστήμονες» εκπρόσωποι του κράτους και της άρχουσας καπιταλιστικής τάξης (παραθέτουμε φράσεις από παλιότερο βίντεο-συζήτηση για δασικούς χάρτες με Βερβεσσό, Στασινό κ.α.): «…Το πρόβλημα είναι που τελειώνει η ανάπτυξη και που αρχίζει το περιβάλλον… Να τραβήξουμε μια γραμμή. Πόσο ανάπτυξη θέλουμε και πόσο περιβάλλον… Κάποια στιγμή πρέπει να χειρουργήσουμε τον ασθενή. Να βάλουμε το μαχαίρι εκεί που πρέπει να βγάλουμε το απόστημα, να μπει η Ελλάδα στην κανονικότητα. Δυστυχώς μετά τον πόλεμο, απελευθερώθηκαν οι εκτάσεις, όχι οι άνθρωποι» (εννοεί την ελευθερία επενδύσεων των ιδιωτών σε δημόσιες δασικές εκτάσεις).

Αναφερόμενοι στις «οικιστικές πυκνώσεις»: «…το Σύνταγμα δεν εκσυγχρονίζεται… Λύσεις υπάρχουν, αν δεν μπορούν να το κάνουν τα αρμόδια υπουργεία, σίγουρα μπορούνε να αναλάβουν την πρωτοβουλία οι θεσμικοί φορείς (εννοεί ΤΕΕ κλπ). Να τους φτιάξουμε τις διατάξεις, να αναλάβουμε τις συνεννοήσεις. Ας αφήσουν αυτούς που μπορούν να το λύσουν…». Κι αλλού: «…χρειάζεται νομοθετική ρύθμιση για τις χορτολιβαδικές εκτάσεις. Δεν μπορεί να γίνει καμιά τουριστική ανάπτυξη…» (εννοεί τους «μη προστατευτέους τύπους οικοτόπων» πχ με φρύγανα της ΣΜΠΕ). «…Δεν μπορεί κάποιος σε μια χώρα που συζητάμε ότι θα πρέπει να υπάρχει ανάπτυξη, ξαφνικά μια μέρα… το 70% των Κυκλάδων δεν μπορεί να κτιστεί... Δεν είναι δυνατόν…». Αυτά λένε ανοιχτά και καθαρά!  

Αν λοιπόν περάσει αυτή η ΣΜΠΕ, ένα νέο ΠΔ Υμηττού στη βάσει αυτής και με ήδη δεδομένο τον ΟΦΥΠΕΚΑ*, αποχαιρέτα τον Υμηττό που ήξερες… 

Το χρόνιο ροκάνισμα του Υμηττού με παράνομους ή ημινόμιμους τρόπους, θέλουν τώρα να το νομιμοποιήσουν εντελώς μέσω και του νέου ΠΔ που ετοιμάζουν: Δίνουν γη και ύδωρ στους εμπόρους της φύσης, χαρίζουν οικόπεδα για κάθε χρήση αποχαρακτηρίζοντας δασικές εκτάσεις! Όμως εμείς δεν είπαμε την τελευταία μας λέξη. Τα δασικά και γενικότερα τα φυσικά οικοσυστήματα είναι οι αποθήκες της βιοποικιλότητας.

Είναι η εξασφάλισή μας σαν κοινωνία, είναι τα αντισώματά της, είναι αυτά που πρέπει να διαφυλάξουμε αν θέλουμε να λειτουργήσουμε σαν κοινωνία κυρίως προληπτικά απέναντι στον κίνδυνο των επιδημιών κι όχι εκ των υστέρων με τα γνωστά σοκαριστικά κατασταλτικά δήθεν θεραπευτικά μέτρα που επιβάλλουν εδώ και καιρό οι κρατούντες. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε την συνέχιση της λεηλασίας των δασικών εκτάσεων. Τους λέμε ότι οι νόμοι τους θα μείνουν στα χαρτιά. Δεν είναι νόμοι προστασίας, είναι νόμοι λεηλασίας των δασών, των βουνών, νόμοι εμπορευματοποίησης κάθε ελεύθερου δημόσιου χώρου. Είναι δική μας υπόθεση να τους ανατρέψουμε, είναι δική μας υπόθεση η προστασία των δασών, των ακτών, των πλατειών, κάθε ελεύθερου χώρου.

____________________________
*ΟΦΥΠΕΚΑ: Ο νέος φορέας ιδιωτικού δικαίου στο Υπουργείο Περιβάλλοντος που ιδρύθηκε βάσει του περιβαλλοντικού νόμου, αντικαθιστά στις αποφασιστικές αρμοδιότητες τους παλιότερους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών. Μέσω αυτού απελευθερώνεται η «άσκηση εμπορικής δραστηριότητας», «αξιοποίηση κινητής και ακίνητης παρουσίας», «...εκτέλεση έργων για λογαριασμό τρίτων» και η με αυτό τον τρόπο fast track είσοδος των μεγάλων επιχειρήσεων αλλά και ΜΚΟ στις Προστατευόμενες Περιοχές (που αντιστοιχούν στο 35 % της χερσαίας έκτασης της χώρας κι από τις οποίες το 95% είναι Δασικά Οικοσυστήματα). Με αυτό το φορέα θέλουν να υποκαταστήσουν, να παρακάμψουν, να απενεργοποιήσουν διάφορες αρμοδιότητες των δασικών υπηρεσιών για να περνάνε πιο εύκολα και γρήγορα οι επενδύσεις στα δάση.

Παραθέτουμε παρακάτω, ενεργούς συνδέσμους με κείμενα που χρησιμεύουν για μια πιο συνολική κατανόηση τόσο των διαχρονικών καταστροφικών πολιτικών πάνω στο βουνό, όσο και μιας ουσιαστικά οικολογικής προσέγγισης από την μεριά των αντικαπιταλιστικών κινήσεων Δήμων και συλλογικοτήτων κατοίκων:

- Κοινό κείμενο κινήσεων: Δεν θα αφήσουμε να καταστρέψουν τον Υμηττό! (κοινό κείμενο)

- Διαδημοτική Επιτροπή για τη διάσωση του Υμηττού: Η αλήθεια για το σχέδιο Χατζηδάκη για το νέο Προεδρικό Διάταγμα προστασίας του Υμηττού

 - Παραθέτουμε και τον σύνδεσμο σε ένα παλαιότερο κείμενο της ΑΡ.ΠΑ.: Για το δάσος του Υμηττού και το φυσικό περιβάλλον

 

Βύρωνας, 9 Φεβρουαρίου 2021

Αριστερή Παρέμβαση