Αναδημοσιεύουμε επικαιροποιημένη την επεξεργασία για τα απορρίμματα του 2021
ΑΡΙΣΤΕΡΕΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΕΣ – ΑΝΤΙΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΣΕ ΔΗΜΟΥΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ
ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΟΙΝΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΟΡΙΜΜΑΤΑ
Η παραγωγή και η διαχείριση των αποβλήτων, όσο γίνεται για το κέρδος αυτών που κατέχουν τα μέσα παραγωγής και όχι με κριτήριο τις ανθρώπινες ανάγκες και την προστασία της φύσης, έχει τραγικές συνέπειες. Ειδικά σήμερα, ο όγκος των απορριμμάτων και το πρόβλημα της αντιμετώπισής τους «πνίγουν» τον πλανήτη, ρυπαίνουν τον αέρα, το έδαφος και το υπέδαφος, μολύνουν τις θάλασσες και τα υπόγεια νερά, επιδρούν στη χειροτέρευση των συνθηκών ζωής. Στο σύγχρονο καπιταλιστικό μοντέλο η διαχείριση τους γίνεται μια πραγματικά περίπλοκη διαδικασία που προκαλεί επιβάρυνση του περιβάλλοντος και της υγείας των κατοίκων.
Τα απορρίμματα σήμερα αυξάνονται ραγδαία ποσοτικά και μεταβάλλονται ποιοτικά με αποτέλεσμα να μην είναι περιβαλλοντικά διαχειρίσιμα εξαιτίας: α. Της λογικής της εμπορευματοποίησης του κάθε αγαθού για το μέγιστο κέρδος που οδηγεί στη δημιουργία αναγκών και τελικά στην άκρατη κατανάλωση. β. Της τάσης μείωσης του χρόνου ζωής των προϊόντων αλλά και μη επισκευής τους με συνέπεια την αυξημένη και ταχεία απόρριψή τους γ. Της σύνθεσης των σκουπιδιών συσκευασίας που είναι εστιασμένη στο πετρέλαιο, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις πλαστικές συσκευασίες δ. Της τάσης αστικής συγκέντρωσης και της δημιουργίας μεγα-πόλεων για την κάλυψη των αναγκών του κεφαλαίου για εργατικό δυναμικό εκεί που είναι συγκεντρωμένη η παραγωγή και η οικονομική δραστηριότητα.
Παράλληλα, το κεφάλαιο, με τις πλάτες των κυβερνήσεων και των πολυεθνικών οργανισμών (Ε.Ε. κ.α) βρίσκει στον τομέα των απορριμμάτων και της ανακύκλωσης ένα ακόμα πεδίο κερδοφορίας και επιδοτήσεων. Μεθοδεύουν την ιδιωτικοποίηση σε όλα στα στάδια, με συνέπεια την ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων, την οικονομική επιβάρυνση των κατοίκων και τις καταστροφές στα οικοσυστήματα.
Με βάση όλα αυτά η δική μας σκοπιά για το πρόβλημα «απορρίμματα» και τις απαιτούμενες λύσεις δεν μένει στην επιφάνεια της διαχείρισης των απορριμμάτων, αλλά αναζητά τις αιτίες του και ριζικές λύσεις.
ü Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι: Στην Ελλάδα παράγονται πάνω από 5,5 εκατομμύρια τόνοι αστικών στερεών απορριμμάτων (ΑΣΑ) κάθε χρόνο. Τα απορρίμματα απορρίπτονται στο μεγαλύτερο μέρος τους χωρίς καμιά επεξεργασία σε χώρους ταφής, δημιουργώντας χωματερές εγκληματικής υπερσυγκέντρωσης απορριμμάτων, όπως η Φυλή, με δραματικές συνέπειες για τους κατοίκους και το περιβάλλον. Οι εξαγγελίες για Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων, χώρους υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) αντί για χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (ΧΥΤΑ), για αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης με διαχωρισμό στην πηγή και λειτουργία πολλαπλών ρευμάτων και ένα σωρό άλλες δηλώσεις για προστασία του περιβάλλοντος, κυκλική οικονομία, αποκεντρωμένη διαχείριση κλπ είτε επιχειρούν να κρύψουν την πραγματικότητα είτε μένουν στα χαρτιά.
ü Σε όλη τη χώρα λειτουργούν δεκάδες ΧΥΤΑ και παράλληλα εκατοντάδες χώροι (επίσημοι και ανεπίσημοι) ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) στους οποίους καταλήγουν πάνω από το 25% των ολικών αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) Στο εξής οι κυβερνητικοί σχεδιασμοί προβλέπουν ότι οι ΧΥΤΑ θα ονοματίζονται ΧΥΤΥ και θα συμπληρώνονται με Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ), όπως οι 5 νέας τεχνολογίας (Ήπειρος, Δυτική Μακεδονία, Σέρρες, Ηλεία, Αλεξανδρούπολη) και οι άλλες παλαιάς τεχνολογίας (ΕΜΑΚ, Χανιά). Ήδη έχουν δημοπρατηθεί πολλές νέες μονάδες, αλλά οι διαγωνισμοί βαλτώνουν λόγω και του ανταγωνισμού μεταξύ των εταιρειών. Συνολικά έως τώρα έχουν σχεδιαστεί 34 ΜΕΑ. Επιπρόσθετα σε όλη την Ελλάδα λειτουργούν και προβλέπεται να λειτουργήσουν περισσότεροι ΣΜΑ (Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων) όπου μεταφέρονται τα απορρίμματα πριν αυτά πάνε στις χωματερές ή στους άλλους χώρους διαχείρισης. Επίσης, λειτουργούν αρκετές μονάδες ανάκτησης βιοαερίου και παραγωγής ενέργειας σε σύμπραξη με μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες. Τέλος, τα μολυσματικά απόβλητα των νοσοκομείων πανελλαδικά μεταφέρονται εξ ολοκλήρου στον αποτεφρωτήρα του ΧΥΤΑ Άνω Λιοσίων ή σε ιδιωτικές εγκαταστάσεις.
ü Η διαχείριση των απορριμμάτων είναι βασικά στα χέρια μεγάλων επιχειρήσεων (ΗΛΕΚΤΩΡ, ΤΕΡΝΑ, ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, ΙΝΤΡΑΚΑΤ, ΘΑΛΗΣ, WATT κα), ενώ τελευταία μπαίνουν στο παιχνίδι εταιρείες ενέργειας όπως Βαρδινογιάννης και Μυτιληναίος. Ιδιωτικές εταιρείες έχουν τη δυνατότητα παροχής υπηρεσιών συλλογής και μεταφοράς στερεών αποβλήτων και ανακυκλώσιμων υλικών, καθαριότητας κοινόχρηστων χώρων και δημοτικών κτιρίων, επεξεργασίας και απόθεσης ανακυκλώσιμων και στερεών αποβλήτων, κατασκευής και λειτουργίας Μεγάλων Μονάδων Επεξεργασίας. Ενώ με κάθε ευκαιρία διατυμπανίζουν ότι για τα απορρίμματα «οι ιδιώτες είναι η λύση», ξεχνούν ότι, σήμερα που η ανακύκλωση έχει ανατεθεί σχεδόν αποκλειστικά στους ιδιώτες, ανακυκλώνεται λιγότερο από 5%των απορριμμάτων! Την ίδια ώρα τα κονδύλια που διακινούνται στον τομέα των απορριμμάτων ανέρχονται σε δισεκατομμύρια ευρώ.
ü Όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ πιστές στις κατευθύνσεις της ΕΕ αντιμετωπίζουν τη διαχείριση των απορριμμάτων με όρους κόστους - οικονομικού οφέλους. Προκρίνουν τα ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και πριμοδοτούν την ανάθεση στο κεφάλαιο με επιδοτήσεις των εταιρειών που αναλαμβάνουν έργα σε αυτό τον τομέα, το λεγόμενο και «μεγάλο φαγοπότι» ή «χρυσές μπίζνες». Απαξιώνουν τις δημόσιες υπηρεσίες καθαριότητας με απαγόρευση των μόνιμων προσλήψεων και μείωση της χρηματοδότησης. Με το Ν. 3979/2011 θεσμοθετήθηκε η δυνατότητα σε δήμους για ανάθεση σε ιδιώτες ακόμα και της αποκομιδής απορριμμάτων. Με βάση το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) που καταρτίζεται από τις κυβερνήσεις πάνω σε αυτές τις κατευθύνσεις, περιφέρειες και δήμοι καταρτίζουν Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) και Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης (ΤΣΔ). Λειτουργούν τους ΦοΔΣΑ (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων), τυπικά είτε ως Συνδέσμους των δήμων (ΝΠΔΔ), είτε ως Ανώνυμες Εταιρείες τους (ΝΠΙΔ).
ü Βασικό εργαλείο για την προώθηση της πολιτικής τους είναι ο νέος κατ' όνομα περιβαλλοντικός αλλά στην ουσία «επενδυτικός» νόμος 4685/2020 που ψήφισε η Ν.Δ και ο νέος ΕΣΔΑ (Εθνικό Σχέδιο για τη Διαχείριση Αποβλήτων). Σε ότι αφορά την Αττική προβλέπεται νέα θηριώδης επέκταση – νέα χωματερή στη Φυλή, την αναβάθμιση του ΕΜΑΚ (Εργοστάσιου Μηχανικής Ανακύκλωσης), τη διατήρηση όλων των προηγούμενων δραστηριοτήτων όπως ο επικίνδυνος αποτεφρωτήρας, η μονάδα βιοαέριου κ.ά. αλλά και νέες δραστηριότητες. Εκτός ΜΠΕ ετοιμάζουν το μεγάλο ΜΕΑ για τον κεντρικό τομέα και πάλι στη Φυλή, παρότι, ακόμα και οι ελεγκτές περιβάλλοντος της ΕΕ, τη χαρακτήρισαν ως το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό έγκλημα. Σχεδιάζουν την επαναλειτουργία της χωματερής στο Σχιστό και τη δημιουργία ΣΜΑ και ΜΕΑ στην ήδη βεβαρημένη περιβαλλοντικά περιοχή και ξεκινούν το νέο έγκλημα στο Γραμματικό (λειτουργία ΧΥΤΑ, ΜΕΑ και ΜΕΒΑ πάνω σε ρέμα). Με το νέο νόμο δημιουργούνται ανώνυμες εταιρείες για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων στα νησιά και νομιμοποιοείται σε 21 δήμους, δήθεν προσωρινά, η παράνομη λειτουργία Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) χωρίς εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους σε χώρους ακόμα και εντός οικιστικού ιστού, δασικές εκτάσεις κ.α. Δημιουργούν, έτσι, μόνιμες εστίες ρύπανσης και ανοίγουν διάπλατα τις πόρτες για ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών καθαριότητας.
ü Η πραγματικότητα της πολιτικής τους είναι χωματερές, μεγάλα εργοστάσια, καύση και ενταφιασμός της ανακύκλωσης. Η διαχείριση των απορριμμάτων (αστικά απορρίμματα, απόβλητα των νοσοκομείων, βιομηχανικά απόβλητα) με τη σκληρή γλώσσα του καπιταλιστικού κέρδους, βασισμένη στην ίδια αντι-περιβαλλοντική και αναποτελεσματική κατεύθυνση όπου κάθε δημόσια λειτουργία υποβαθμίζεται, έχει τραγικές συνέπειες για την υγεία και την ποιότητα ζωής που ολοκληρώνεται με την πλήρη ενσωμάτωση του πλαισίου της ΕΕ, την καπιταλιστική αξιοποίηση των απορριμμάτων και τελικά, την προώθηση της καύσης («ενεργειακής αξιοποίησης») προς όφελος των μεγαλοεργολάβων, των τσιμεντοβιομηχανιών και του μελλοντικού αγοραστή της ιδιωτικοποιημένης ΔΕΗ. Το σύστημα, αντί να προστατεύσει την κοινωνία από τις συνέπειες της καπιταλιστικής μεγέθυνσης στο περιβάλλον, επιδιώκει να προστατεύσει το κέρδος από τις συνέπειες των περιβαντολλογικών και υγειονομικών καταστροφών.
ü Η «κυκλική οικονομία», αποτελεί το νέο σλόγκαν που Ε.Ε. και κυβερνήσεις προβάλλουν ως οδηγό τους για την διαχείριση των απορριμμάτων: Η «πράσινη βιομηχανία» και οι πολιτικές της ΕΕ για το κλίμα αποτελούν τη νέα στρατηγική του κεφαλαίου και την απάντηση στην παρατεταμένη οικονομική και περιβαλλοντική καπιταλιστική κρίση, ανακατευθύνοντας προς τα εκεί σημαντικούς εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους. Για την Ελλάδα μιλάμε για χορό δις € που βρίσκεται στο τραπέζι για τη διαχείριση των σκουπιδιών αυτή τη στιγμή, στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης. Όμως, τα ιδεολογήματα περί «κυκλικής οικονομίας» και «αειφορίας» συσκοτίζουν την εγγενή ανορθολογικότητα και τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά αδιέξοδα που προκαλούνται από τον καπιταλιστικό τρόπο ανάπτυξης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πλαίσιο του νέου ΕΣΔΑ, υπάρχει η τάση για κατάργηση ή υποβάθμιση και αυτών ακόμη των διατάξεων μηχανικής ανακύκλωσης στις νέες μελέτες για ΜΕΑ και η ενίσχυση των διατάξεων παραγωγής RDF, δηλαδή απορριματογενούς καυσίμου για καύση σε βιομηχανίες. Γι' αυτό και το ενδεχόμενο η χώρα να αποτελέσει τον αποδέκτη απορριμμάτων από δυτικοευρωπαικές χώρες που βρίσκονται στην διαδικασία κατάργησης των εργοστασίων καύσης (πχ Δανία) γίνεται ορατό. Παρουσιάζουν παραπλανητικά τη μέθοδο της καύσης ως δήθεν «ενεργειακή αξιοποίηση» και παραγωγή «πράσινης ενέργειας», που θα συμβάλλει στην αντιμετώπιση των συνεπειών της Κλιματικής Αλλαγής. Ούτε λίγο ούτε πολύ, κατατάσσουν την καύση των απορριμμάτων στις ΑΠΕ. Πόσες νέες λέξεις και έννοιες μπορεί κανείς να εφεύρει, όταν θέλει να κρύψει την αλήθεια!
ü Στην ουσία, παρά την «πράσινη» φιλολογία, ο κόσμος της «αγοράς» προωθεί την όποια «λύση» εκεί που υπάρχει κερδοφορία, αδιαφορώντας τόσο για την υποβάθμιση του περιβάλλοντος όσο και για τους πολίτες, ειδικά στις μεγάλες πόλεις.
ü Το επιχειρηματικό δημόσιο γίνεται υπηρέτης του ιδιωτικού τομέα με μοχλό τα ΕΣΠΑ. Τα κοινοτικά προγράμματα όπως το ΕΣΠΑ ή το ΣΕΣ έχουν προσανατολισμό την προώθηση της διαχείρισης από τους ιδιώτες, την επιχειρηματικότητα, την κερδοφορία, τον ανταγωνισμό, την «ανταποδοτικότητα της επένδυσης» και αποκλείουν έργα και δράσεις που αποσκοπούν στην κάλυψη των κοινωνικών αναγκών σε όφελος των εργαζόμενων πχ δημιουργία υποδομών ανακύκλωσης με δημόσιο χαρακτήρα, προσλήψεις μόνιμου προσωπικού κλπ. Ενώ, ξεχωριστή χρηματοδότηση αντλείται από το «Πράσινο Ταμείο» για την προμήθεια εξοπλισμού για τη διαχείριση αστικών αποβλήτων (Πράσινες Γωνιές, κάδοι, συστήματα υπόγειας αποθήκευσης κ.ά.). Προβλέπεται ακόμη και η χρηματοδότηση από άλλες πηγές, όπως η δανειοδότηση με κρατικές εγγυήσεις από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ή το κοινοτικό πρόγραμμα «LIFE», μέρος του οποίου μπορεί να ενισχύσει, χρηματοδοτικά, έργα ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων. Με βάση αυτά τα εργαλεία τρέχουν διάφορες κατασκευές με εμπλοκή εταιρειών και κοινοπραξιών. Χορός εκατομμυρίων σε στημένους δημόσιους διαγωνισμούς, με ελάχιστο τελικά παραγόμενο έργο λόγω και της ανορθολογικής κατανομής δαπανών και τον περιορισμό των αυτοτελών πόρων των ΟΤΑ.
ü Μέσω της διαμόρφωσης ιδιωτικών, δημόσιων (που πάλι λειτουργούν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια όπως η ανταποδοτικότητα της επένδυσης) ή μικτών συστημάτων διαχείρισης, οι κυβερνήσεις, το (όλο και πιο επιχειρηματικό) κράτος και οι περιφέρειες φροντίζουν ώστε το κόστος να μετακυλίεται, μέσω των δήμων, στην κοινωνία γενικά και επομένως κατά βάση στην εργατική – λαϊκή πλειοψηφία. Ενώ, το σχεδιασμό, τον έλεγχο και τα κέρδη τα καθορίζει και τα καρπώνεται το κεφάλαιο. Έτσι, οι βασικές υποδομές, που αποτελούν και το μεγαλύτερο μέρος του κόστους, γίνονται με κρατική χρηματοδότηση ενώ, η εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» μεταφέρει με εύηχα ευφυολογήματα τα όλο και μεγαλύτερα κόστη της διαχείρισης των απορριμμάτων– αντί για τον κατασκευαστή των προϊόντων και παραγωγό των απορριμμάτων που είναι οι εταιρείες κατασκευής και διακίνησης – στη λαϊκή πλειοψηφία, άμεσα ή έμμεσα (τέλη ανακύκλωσης ταφής, δημοτικά τέλη κλπ).
ü Η ουσία της πολιτικής της Ε.Ε στα απορρίμματα, αλλά και συνολικά για θέματα του περιβάλλοντος, δεν είναι οι εισαγωγικές φλυαρίες και οι ευφάνταστοι στόχοι των οδηγιών. Αυτό που τελικά τους ενδιαφέρει είναι οι φορείς που χρηματοδοτούνται, είναι η οργάνωση η οποία επιλέγεται για την υλοποίηση της χρηματοδότησης και βέβαια τα τελικά αποτελέσματα προς όφελος των κερδοσκοπικών συμφερόντων.
ü Η πολιτική αυτή είναι πλήρως εναρμονισμένη με το σύγχρονο καπιταλιστικό πλαίσιο. Είναι όμως ταυτόχρονα και έκφραση των νέων περιβαλλοντικών αδιεξόδων που αυτό δημιουργεί. Ο Βόλος αποτελεί κλασικό παράδειγμα της χρόνιας υποβάθμισης της ποιότητας του νερού. Η μαζική στροφή στην αγορά εμφιαλωμένου έχει μετατρέψει την πόλη σε γιγαντιαίο παραγωγό σκουπιδιών. Αποδεικνύεται περίτρανα ότι η μήτρα του προβλήματος είναι πως τα απορρίμματα αυξάνονται ποσοτικά ραγδαία, μεταβάλλονται ποιοτικά με συγκεκριμένο τρόπο και σε όλο και πιο περιορισμένο χώρο, με αποτέλεσμα να μην είναι περιβαλλοντικά διαχειρίσιμα.
ü Για την κυβέρνηση της ΝΔ, η ιδιωτικοποίηση στη διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί προτεραιότητα και διακηρυγμένο στόχο. Με βασικό εργαλείο το νέο ΕΣΔΑ θέτει σε εφαρμογή και την καύση αξιοποιώντας το δρόμο που άνοιξε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με τις αδειοδοτήσεις προς την ΑΓΕΤ και άλλες αντίστοιχες. Σημαντικός βέβαια είναι και ο ρόλος του τοπικού κράτους που αφενός αναλαμβάνει να λειτουργήσει ως μεσάζοντας των ιδιωτικών συμφερόντων και αφετέρου εξασφαλίζει τη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών με τα αμαρτωλά αντισταθμιστικά οφέλη.
Οι βασικές αιχμές της πολιτικής αυτής είναι:
· Διατήρηση και επέκταση υπαρχουσών Χωματερών. Στο βωμό του χαμηλού κόστους συνεχίζουν την ίδια αδιέξοδη και επικίνδυνη πολιτική των χωματερών. Κι αυτό παρότι η ταφή των απορριμμάτων ευθύνεται για τη διαρροή επικίνδυνων τοξικών ουσιών στον αέρα, στο έδαφος και στον υδροφόρο ορίζοντα. Ενώ, ο κίνδυνος ανάφλεξης, η οπτική και η ηχητική ρύπανση, η αδυναμία επανάκτησης εδαφών, τα ποσοστά νεοπλασιών στις περιοχές αυτές επιβάλλουν το οριστικό κλείσιμό τους.
· Διαμόρφωση και λειτουργία με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια μεγάλων Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ). Οι μονάδες αυτές στην πραγματικότητα θα επεξεργάζονται σύμμεικτα απορρίμματα μετατρέποντάς τα σε απορριμματογενές καύσιμο SRF-RDF (χαρτί-πλαστικό-ξύλα-υφάσματα κλπ). Ακόμη και τα οργανικά απόβλητα, αντί να γίνουν κομπόστ, θα μετατρέπονται σε μεγάλο μέρος κι αυτά σε καύσιμο. Το καθεστώς λειτουργίας τους προϋποθέτει την ύπαρξη ΣΔΙΤ με συμβάσεις παραχώρησης που θα ξεπερνούν τα 30 χρόνια και θα κοστίσουν εκατοντάδες εκατομμύρια. Για να διασφαλιστεί το επιχειρηματικό κέρδος υπογράφονται δεσμευτικά συμβόλαια με ρήτρες για να παρέχονται από δήμους και περιφέρειες προς τον ιδιώτη οι προσυμφωνημένες - εγγυημένες ποσότητες απορριμμάτων. Ανεξάρτητα από την εξαιρετικά αμφίβολη αποτελεσματικότητά τους για λόγους τεχνικούς (επεξεργασία σύμμεικτων) και για λόγους που έχουν να κάνουν με τις πολιτικές επιλογές στην ανακύκλωση, οδηγούν στην ανάγκη εισαγωγής απορριμμάτων από άλλες χώρες, μετακυλίουν το διαρκώς αυξανόμενο κόστος στους πολίτες μέσω της αύξησης των δημοτικών τελών και προκαλούν ανεπανόρθωτες επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων και στο περιβάλλον.
· Προώθηση και ενίσχυση του καρκινογόνου μοντέλου της καύσης απορριμμάτων. Το βαφτίζουν «οικολογικό ενεργειακό καύσιμο» σε τσιμεντοβιομηχανίες και άλλες ενεργοβόρες βιομηχανίες προωθώντας πανελλαδικά, σύμφωνα με το νέο ΕΣΔΑ, την εγκατάσταση 4 μεγάλων μονάδων καύσης (στην Αττική - ενδεχομένως σε Φυλή ή Θριάσιο, σε Πελοπόννησο και Δυτική Ελλάδα, σε Κρήτη και Δυτική Μακεδονία), αξίας 1,5 δις ευρώ. Αυτά θα τροφοδοτούνται από την παραγωγή καύσιμης ύλης στη βιομηχανία (δευτερογενή καύσιμα τύπου SRF-RDF) τόσο στις ΜΕΑ όσο και στα ΚΔΑΥ (Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών) από το υπόλειμμα που μένει εκεί.
· Ως προς την ανακύκλωση, η κυβέρνηση πριμοδοτεί νέους και παλιούς παίχτες όπως η ιδιωτική αμφιλεγόμενη «Ανταποδοτική Ανακύκλωση» και η ΕΕΑΑ. Ο «φιλόδοξος» στόχος για αύξηση στο 55% κατά βάρος των αστικών αποβλήτων το 2025 και αντίστοιχα στο 60% το 2030 (από 20% σήμερα) μόνο με ευχολόγιο μοιάζει όταν ενταφιάζεται οριστικά η λογική της ανακύκλωσης του οργανικού κλάσματος των αποβλήτων και των πρασίνων, που αποτελεί το 45% των απορριμμάτων. Ενώ στην πράξη αποθαρρύνεται η ανακύκλωση καθώς μόλις το 4,3% του συνολικού τζίρου του νέου ΕΣΔΑ προβλέπεται να διατεθεί για «δίκτυα χωριστής συλλογής», δηλαδή για τον εξοπλισμό που υλοποιεί την ανακύκλωση με διαλογή στην πηγή μέσω των δήμων.
· Θεσμοθετείται σαν βασικό οικονομικό εργαλείο για δήμους η αρχή «Πληρώνω Όσο Πετάω» και η επιβολή τέλους ταφής στα απόβλητα, συγκεντρώνοντας το σύνολο σχεδόν του αυξημένου κόστους διαχείρισης των απορριμμάτων στις πλάτες των λαϊκών νοικοκυριών προετοιμάζοντας νέα χαράτσια.
· Συνολικά, με το νέο ΕΣΔΑ (και όλους τους νόμους που προηγήθηκαν για τους δήμους και τις περιφέρειες) ολοκληρώνεται η πλήρης ιδιωτικοποίηση μέσω ΣΔΙΤ σε κάθε επίπεδο διαχείρισης απορριμμάτων: τη συλλογή, την επεξεργασία και προφανώς την καύση τους. Οι ιδιώτες θα εκμεταλλεύονται για δεκάδες χρόνια τις υποδομές, ενώ ο λαός θα πληρώνει μέσω των ανταποδοτικών τελών των Δήμων. Οι ποσότητες απορριμμάτων που πρέπει να παραδίδονται από τους δήμους στις ΜΕΑ είναι δεσμευτικές για όλα τα χρόνια, γεγονός που υπονομεύει την όποια προσπάθεια αύξησης της ανακύκλωσης. Οι Δήμοι θα πληρώνουν ρήτρες, αν δεν παραδίδουν συμφωνημένες ποσότητες στις ΜΕΑ. Το σχέδιο υποκαθιστά τα περιφερειακά και τα τοπικά σχέδια των Δήμων τα οποία έτσι κι αλλιώς φυτοζωούσαν ανεφάρμοστα και χωρίς καμιά υποστήριξη. Έτσι, χαρίζει στο κεφάλαιο κρίσιμες δημοτικές υπηρεσίες “φιλέτα” την ώρα που αυξάνει υπέρογκα το κόστος για τη λαϊκή πλειοψηφία η οποία θα κληθεί να πληρώσει έως και 5 φορές πάνω το αυξημένο κόστος διαχείρισης και τα εγγυημένα κέρδη των εργοστασίων και ιδιωτών.
Πιστεύουμε πως το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς συνολική σύγκρουση με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, το κεφάλαιο και τις κατευθύνσεις της Ε.Ε., που προωθούν, την επιχειρηματικότητα και την καπιταλιστική κερδοφορία. Απαιτείται μια άλλη αντίληψη με στόχους που εναντιώνονται στις βασικές επιλογές του κεφαλαίου με κριτήριο τις ανθρώπινες ανάγκες και την προστασία του περιβάλλοντος.
Ούτε θάψιμο, ούτε κάψιμο!
Λέμε ΟΧΙ στην εγκληματική πολιτική των χωματερών! Κλείσιμο όλων ΤΩΡΑ! Να σταματήσει οριστικά και αμετάκλητα το διαρκές έγκλημα της Φυλής και να διατεθούν πόροι για την απορρύπανση / αποκατάσταση της περιοχής! Aκύρωση όλων των υφιστάμενων χωροθετήσεων συμπεριλαμβανομένων των χωροθετήσεων του ν. 3164/2003 (αθρ.33). Όπως έχει δείξει και η ως τώρα πείρα, χωρίς τις παραπάνω προϋποθέσεις, ακόμη και όπου οργανώθηκαν χωριστές συλλογές υλικών συσκευασίας σε Δήμους της Αττικής, τα υλικά οδηγήθηκαν στα ίδια γνωστά ΚΔΑΥ, με αποτέλεσμα –και πάλι- το 50% των συλλεγόμενων υλικών να καταλήγουν για θάψιμο, όταν δεν καίγονται από έλλειψη ελέγχου και μέσων προστασίας.
Λέμε ΟΧΙ στις λύσεις καύσης των ΑΣΑ, ακόμη και ως προσωρινό μέτρο, σε τσιμεντοβιομηχανίες ή άλλες εγκαταστάσεις. Πρόκειται για «λύση» με βλαπτική μακροχρόνια επίδραση στην υγεία των κατοίκων, υποβάθμιση του περιβάλλοντος και κινδύνους ατυχημάτων. Η ίδια η καύση απορριμμάτων συνδέεται με την εκπομπή μικροσωματιδίων, αέριων ρύπων, μετάλλων, διοξινών και φουρανίων. Η ατμοσφαιρική ρύπανση ενοχοποιείται για χιλιάδες πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο μπορεί ενώ μπορεί να θεωρηθεί «ένας από τους σημαντικότερους συντελεστές» στους θανάτους από κορονοϊό. Φαίνεται ότι δεν έμαθαν τίποτα από την πανδημία!
Λέμε ΟΧΙ στην κατασκευή μεγάλων εργοστασίων σύμμεικτων απορριμμάτων (ΜΕΑ, ΜΑΑ) που στην πραγματικότητα δε χρειάζονται γιατί αντιστρατεύονται μια ήπια διαχείριση των απορριμμάτων, φιλική στον άνθρωπο και το περιβάλλον
Από αυτή τη σκοπιά:
· Παλεύουμε για την ανατροπή του μοντέλου της εμπορευματοποιημένης παραγωγής και των τσιμεντουπόλεων τεράτων που λειτουργούν ως αποθήκες εργαζομένων και ανέργων και όπου οι κάτοικοι, συνωστίζονται για να αγοράσουν εμπορεύματα και υπηρεσίες, παρά για να μετέχουν ως δημιουργοί ενός συλλογικού κοινωνικού πολιτισμού σε ένα χώρο που θα τους ανήκει. Στη βάση αυτή αγωνιζόμαστε για την πλήρη και σε βάθος αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου που έχει στόχο το κέρδος.
· Αγωνιζόμαστε για μείωση του όγκου και της βλαπτικότητας των απορριμμάτων, την αλλαγή σύνθεσής τους (με πρώτο μέτρο την απαγόρευση του πλαστικού στις συσκευασίες και μη ανακυκλώσιμων υλικών), δραστικό περιορισμό των συσκευασιών, περιορισμό των μη κοινωνικά αναγκαίων προϊόντων, αλλαγή της νομοθεσίας για τη συσκευασία των προϊόντων ανατροπή του υφισταμένου μοντέλου παραγωγής και διαχείρισης των απορριμμάτων. Ούτε θάψιμο, ούτε κάψιμο!
· Δίνουμε απόλυτη προτεραιότητα στην επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και την προστασία του περιβάλλοντος. Παλεύουμε για εξοικονόμηση φυσικών και ενεργειακών πόρων, με τη μείωση των απορριμμάτων, τη διαλογή στην πηγή, την καθαυτό ανακύκλωση, την κομποστοποίηση με χωριστά ρεύματα και υποδομές. Αντί για την τεράστια χρηματοδότηση των μεγάλων εργοστασίων και των συνοδών εγκαταστάσεων να χρηματοδοτηθούν δομές και υποδομές για την ανακύκλωση.
Ένα τέτοιο πρόγραμμα περνά μέσα την πάλη για:
· Δημόσιο, κοινωνικό και φιλικά περιβαλλοντικό χαρακτήρα της διαχείρισης των ΑΣΑ. Μπλοκάρισμα κάθε προωθούμενης ιδιωτικοποίησης λειτουργιών δήμων και περιφερειών και ακύρωση όσων έχουν εφαρμοστεί. Αποκλειστικά δημόσια διαχείριση, από τη συλλογή ως την επεξεργασία, τη διαλογή και την τελική ανακύκλωση των υλικών. Ενιαίος δημόσιος φορέας στον οποίο να περάσουν ιδιοκτησιακά όλες οι υπάρχουσες ιδιωτικές δομές (ΕΕΑΑ, ΑΗΗΣ και όλα τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης), οι μονάδες τους (ΚΔΑΥ, Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης-ΕΕΑΑ κλπ), ο εξοπλισμός συλλογής (οχήματα) και προσωρινής αποθήκευσης (κάδοι), με μεταφορά και όλων των πόρων (τέλος ανακύκλωσης) σε αυτόν. Ο φορέας αυτός να λειτουργεί με εργατικό-κοινωνικό δημόσιο έλεγχο σε συνεργασία με τις ενδιάμεσες διαδημοτικές μορφές συνεργασίας και θα συγκροτεί ένα ισχυρό δημόσιο σύστημα για τη διαχείριση των απορριμμάτων.
· Αποκλειστική χρηματοδότηση από αυτοτελείς δημόσιους πόρους στον κρατικό προϋπολογισμό με αναλογική κατανομή τους σε δημόσιο φορέα ανακύκλωσης, περιφέρειες και δήμους και ανατροπή των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών και των αιματηρών πλεονασμάτων. Μεταφορά του κόστους της διαχείρισης των απορριμμάτων στο κεφάλαιο συνολικά, ως βασικό υπεύθυνο και δημιουργό του προβλήματος. Εθνικοποίηση χωρίς αποζημίωση όλων των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ), μαζί και των πόρων που εισπράττουν τώρα μέσω του τέλους ανακύκλωσης.
· Προστασία της υγείας κατοίκων περιοχών που γειτνιάζουν με σχετικές εγκαταστάσεις. Κλείσιμο όλων των βλαβερών εγκαταστάσεων (ΧΥΤΑ, ΧΑΔΑ) και πλήρη αποκατάσταση του περιβάλλοντος.
· Κατάργηση των ανταποδοτικών τελών για τη διαχείριση απορριμμάτων για την εργαζόμενη πλειοψηφία και τα φτωχά λαϊκά στρώματα. Μείωση των τελών για την ανακύκλωση και απαλλαγή από αυτά για τα νοικοκυριά φτωχών εργαζομένων, ανέργων και υποβαθμισμένων σήμερα περιοχών
· Διασφάλιση όλων των εργαζόμενων στον τομέα της καθαριότητας με μόνιμη και σταθερή εργασία. Μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων με μετατροπή των συμβάσεων σε αορίστου χρόνου, χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Πρόσθετες δαπάνες, μόνιμο και εκπαιδευμένο προσωπικό για τις ανάγκες των ξεχωριστών ρευμάτων για τις συσκευασίες του έως τώρα «μπλε κάδου», καθώς και χωριστού ρεύματος οργανικών/βιοαποβλήτων («καφέ κάδος») κόντρα στο Οικονομικό Παρατηρητήριο των ΟΤΑ και την απαγόρευση προσλήψεων που επιβάλλει η ΕΕ. Πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, χωρίς εκπτώσεις στους όρους υγιεινής και ασφάλειας. Ουσιαστική αναβάθμιση των υπηρεσιών καθαριότητας σε υποδομές, εξοπλισμό, έμψυχο δυναμικό. Για να μπει τέλος στα δεκάδες εργατικά «ατυχήματα» – δολοφονίες στους εργαζόμενων στην καθαριότητα και στα τριτοκοσμικού χαρακτήρα εργασιακά κάτεργα του ιδιωτικού τομέα στο χώρο αυτό. Είμαστε αντίθετοι στη σταδιακή μεταφορά αρμοδιοτήτων συλλογής σε ιδιωτικές εταιρείες, ειδικά μέσω των νέων δραστηριοτήτων ανακύκλωσης, όπως συλλογής γυαλιού (μέσω ΕΕΑΑ), Πράσινων Σημείων (ετοιμάζεται διαγωνισμός για ανάθεση σε ιδιώτη από τον ΕΣΔΝΑ) και άλλων.
· Τοπική διαχείριση με παράλληλη εξασφάλιση υποδομών για χωριστούς στόλους αποκομιδής και προσωπικό σε δημοτικό, διαδημοτικό και περιφερειακό επίπεδο. Χωροθέτηση των εγκαταστάσεων με θέσπιση αυστηρών περιβαλλοντικών όρων με βάση τις σύγχρονες τεχνολογίες, ώστε να αποφεύγεται οποιαδήποτε περιβαλλοντική επιβάρυνση και να βελτιώνονται οι συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων.
· Ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων για τα απορρίμματα, δημοκρατικός κοινωνικός έλεγχος όλων των αποφάσεων από τα κινήματα, τα σωματεία εργαζομένων, τις συλλογικότητες και τους κατοίκους κάθε τόπου.
Θεωρούμε ότι ένας συνολικός σχεδιασμός στην παραπάνω κατεύθυνση, μπορεί να εξασφαλίσει τη διαχείριση στην κατεύθυνση ανακύκλωσης, ανάκτησης, κομποστοποίησης, επαναχρησιμοποίησης, έως και το 85–90% των ΑΣΑ, προοδευτικά. Και μόνο η δημιουργία χωριστού ρεύματος βιοαποβλήτων (οργανικών) καθολικά, μαζί και με τη δημιουργία των μονάδων επεξεργασίας, μπορεί να επιλύσει, εντός ενός χρόνου, το πρόβλημα για πάνω από το 45-50% των ποσοτήτων, καθώς από τη μια τα απόβλητα αποτελούν μεγάλο μέρος και από την άλλη η απομάκρυνσή τους από τα άλλα υλικά θα διευκολύνει τη διαχείριση των υπολοίπων.
Η διαχείριση ενός υπολείμματος της τάξης του 10-15% πρέπει και μπορεί να γίνει με τελείως διαφορετικό τρόπο. Απαιτούνται αποκεντρωμένοι χώροι μεταφοράς και διαχείρισης, σε επιλεγμένα σημεία και με αυστηρούς περιβαλλοντικούς όρους, με ποσότητες που μπορούν να είναι πραγματικά διαχειρίσιμες χωρίς βλάβες στο περιβάλλον, ελαχιστοποιώντας έτσι τις αρνητικές συνέπειες και πάντα με τη διαβούλευση και σύμφωνη γνώμη των τοπικών κοινωνιών. Βέβαια μια τέτοια συζήτηση ΔΕΝ μπορεί να γίνει χωρίς ταυτόχρονη ριζική ανατροπή και αναπροσανατολισμό του σημερινού καταστροφικού μοντέλου. Με άλλα λόγια χωρίς συνολικό σχέδιο όλων των αποκεντρωμένων χωροθετήσεων για την κάθε περιοχή ώστε να αντιμετωπιστεί ολοκληρωμένα το πρόβλημα. Και τελικά, αυτή η αναγκαιότητα ΔΕΝ μπορεί να χρησιμοποιείται ως άλλοθι για να επιλέγονται από τους κρατούντες μεμονωμένες περιοχές που θα συνεχίζεται η σημερινή αδιέξοδη πολιτική.
· Διαλογή στην πηγή με άμεση δημιουργία χωριστού ρεύματος οργανικού κλάσματος (κάδοι συλλογής βιο-αποβλήτων), που αποτελεί περίπου το 45% του συνόλου των ΑΣΑ, διακριτών ρευμάτων για τα υλικά συσκευασίας (χαρτί, γυαλί, μέταλλα, πλαστικά κλπ), με βασική αρχή την πλήρη ανακύκλωση στην πηγή και στόχο προοπτικά το μηδενικό υπόλειμμα.
· Λειτουργία περισσότερων και νέου τύπου ΚΔΑΥ (Κέντρα Διαχείρισης Ανακυκλώσιμων Υλικών) σε αποκεντρωμένη και διαδημοτική βάση, με κατάλληλη χωροθέτηση και τους αναγκαίους περιβαλλοντικούς όρους (με δυνατότητα υποδοχής περισσότερων του ενός ρεύματος συσκευασιών) για το διαχωρισμό υπολειμματικών προϊόντων από τα υλικά, ώστε αυτά να μπορούν να προωθηθούν περαιτέρω για ανακύκλωση.
· Κατασκευή δικτύου Μονάδων Επεξεργασίας των Βιοαποβλήτων (οργανικών) για την παραγωγή οργανικού λιπάσματος
· Κέντρα Ανακύκλωσης για πολλές κατηγορίες υλικών (λχ μπαταρίες, λαμπτήρες, που σήμερα τα διαχειρίζονται ιδιωτικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης).
· Αυστηρός διαχωρισμός διαχείρισης οικιακών ΑΣΑ και βιομηχανικών και εμπορικών αποβλήτων. Επιχειρήσεις και μικρές βιοτεχνίες, εντός και εκτός του ιστού των πόλεων, πρέπει να έχουν όλη την υποχρέωση του κόστους και της διαχείρισης των αποβλήτων τους.
· Να καταργηθεί το αμαρτωλό καθεστώς των αντισταθμιστικών «ωφελημάτων», βάσει του οποίου γίνεται δεκαετίες τώρα η πλήρης εξαγορά δημοτικών διοικήσεων και συνειδήσεων.
· Ειδικές κατηγορίες επικίνδυνων αποβλήτων πρέπει να αντιμετωπίζονται ανάλογα με την περίπτωση, με σχεδιασμό σε εθνικό επίπεδο και σε ειδικές εγκαταστάσεις με αυστηρές προδιαγραφές μακριά από κατοικημένες περιοχές, με ευθύνη του κράτους και όχι των ιδιωτών.
· Πανελλαδικά, και με σημαντικό μερίδιο ευθύνης στις Περιφέρειες, να αντιμετωπιστεί, μέσω δημόσιας επένδυσης, το ζήτημα της τελικής ανακύκλωσης των υλικών (αναγέννηση για νέες χρήσεις), ειδικά για το πλαστικό (όσο υπάρχει), το γυαλί και το χαρτί. Σήμερα τα υλικά εξάγονται σε άλλες χώρες, με κόστος και με τεράστιο οικολογικό αποτύπωμα. Ενώ, οι δεκάδες πυρκαγιές τα τελευταία χρόνια σε εργοστάσια ανακύκλωσης αποτελούν μια διαρκή περιβαλλοντική βόμβα!
Χωρίς ένα κεντρικό δημόσιο σχεδιασμό για μια δημοκρατικά αποκεντρωμένη λειτουργία, με τις κατάλληλες υποδομές, οι εκάστοτε κυβερνήσεις παρουσιάζουν υποκριτικά ως «αναγκαίες» και μάλιστα «επείγουσες» τις κατασκευές νέων μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτου υλικού τύπου Φυλής. Αυτές, δεν έχουν κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα, εκτός της κερδοσκοπίας των εργολάβων που αναλαμβάνουν την κατασκευή και τη λειτουργία τους. Αντιθέτως, επιβαρύνουν δραματικά τη ζωή στους κατοίκους των γειτονικών περιοχών, είναι πανάκριβες και το κόστος το πληρώνουν οι πολίτες. Μολύνουν το περιβάλλον με τις τεράστιες ποσότητες που τελικά θάβονται σε αυτές, ενώ και η μεταφορά των ΑΣΑ σε αυτές αποτελεί παράγοντα σημαντικής περιβαλλοντικής ρύπανσης.
Λέμε ΟΧΙ στις αυταπάτες περί μοιράσματος του «περιβαλλοντικού κόστους». Η συνέχιση της ίδιας καταστροφικής διαχείρισης δεν είναι μονόδρομος, που απαιτεί μια πιο “δίκαιη” κατανομή των βαρών. Στην πράξη δικαιολογεί το σχέδιο για δημιουργία νέων χωματερών και αλλού ενώ θεωρεί δεδομένη τη συνέχιση της ίδιας διαχείρισης. Είναι επικίνδυνο γιατί οδηγεί στο διχασμό και την αντιπαράθεση των επιμέρους κινημάτων στις διάφορες περιοχές. Ουσιαστικά, καταλογίζει μέρος της ευθύνης στα τοπικά κινήματα που αρνούνται τα καταστροφικά σχέδια για την περιοχής τους.
Για την ανατροπή των σχεδίων κυβέρνησης – τοπικού κράτους – κεφαλαίου απαιτείται σήμερα να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας. Στην πολιτική της διαχείρισης των απορριμμάτων, το εργατικό και λαϊκό κίνημα οφείλουν να απαντήσουν ενιαία και αποφασιστικά.
· Με πλατιά, παλλαϊκή απεύθυνση και πρόγραμμα πάλης που θα αντιστρατεύεται τα σχέδια των κυβερνήσεων και θα προτάσσει τον αγώνα εναντίον παλιών και «νέων» χωματερών, μονάδων καύσης και της ληστρικής δράσης των ιδιωτών σε κάθε τομέα διαχείρισης των απορριμμάτων. Κλείσιμο και αποκατάσταση του ΧΥΤΑ Φυλής. Κλείσιμο όλων των ΧΥΤΑ, ΧΑΔΑ. Έξω οι ιδιώτες, άλλη διαχείριση των απορριμμάτων φιλική στον άνθρωπο και το περιβάλλον”. Σε αντιπαράθεση με τους διαχειριστές αυτής της βάρβαρης, αντιπεριβαλλοντικής πολιτικής (διαχρονικά όλες τις κυβερνήσεις ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και την ίδια την ΕΕ που εγκρίνει και χρηματοδοτεί όλα τα υφιστάμενα προγράμματα) και τους εκφραστές της σε τοπικό επίπεδο (περιφερειάρχες, δημάρχους κα)
· Με σαφή αγωνιστικό προσανατολισμό και συγκρότηση επιτροπών αγώνα σε κάθε πόλη και σε κάθε γειτονιά, λαϊκή κινητοποίηση και οργάνωση σε διαχωρισμό με άλλες «λύσεις» (θεσμικές, με δήμους, τοπικούς παράγοντες κλπ) ή άσφαιρες “συναντήσεις” στη λογική του μικρότερου κακού
· Με ουσιαστική εμπλοκή και πρωτοβουλίες αγώνα των ίδιων των εργατικών σωματείων, της νεολαίας και των μαθητών και προσπάθεια κινητοποίησης όλων των μαζικών φορέων του κινήματος (σύλλογοι γονέων, επιστημόνων, κινήσεις πολιτών, πολιτιστικοί σύλλογοι, περιβαλλοντικές κινήσεις κτλ).
· Με κάθε είδους κινητοποιήσεις, εκδηλώσεις – ημερίδες, κείμενα υπογραφών, καμπάνιες, μέρες δράσης, ομάδες επιφυλακής και δράσης κ.α για την ενεργοποίηση των τοπικών κοινωνιών.
· Με τοπικούς, υπερτοπικούς και πανελλαδικούς οριζόντιους συντονισμούς όλων των αγωνιζόμενων τμημάτων, των συλλογικοτήτων, πρωτοβουλιών αγώνα, επιτροπών αγώνα και σωματείων με ισότιμη συμμετοχή, αλληλεγγύη και σεβασμό στην αυτοτέλεια των επιμέρους πρωτοβουλιών. Με ζωντανή μαζική συμμετοχή κατοίκων και εργαζόμενων σε δήμους και περιφέρειες, με οργάνωση σε πρώτο επίπεδο του αγώνα στη βάση και συντονισμένη κοινή δράση στη συνέχεια.
· Σε αγωνιστικό συντονισμό – συνεννόηση με τα υπόλοιπα κινήματα ενάντια στην επέλαση του κεφαλαίου στο περιβάλλον και τη λεηλασία της φύσης (πχ ΒΑΠΕ, εξορύξεις) για την ανάπτυξη κοινής δράσης.
