ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΑΝΑΠΛΑΣΗ- ΤΣΙΜΕΝΤΟΠΟΙΗΣΗ-ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΦΑΤΣΕΑ | ΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ «ΑΝΑΠΛΑΣΕΩΝ»
Η πλατεία Φατσέα περιφράχτηκε, μπήκαν οι μπουλντόζες και άρχισαν έργα από την τεχνική εταιρεία που ανέλαβε την «ανάπλαση» της. Από παλιά επισημαίνουμε ότι από όλες τις δημοτικές αρχές, που πέρασαν στο Βύρωνα, προτεραιότητα αποτελούν έργα βιτρίνας και όχι τα έργα υποδομών. Ότι λείπει η αναγκαία συντήρηση και φροντίδα των δημόσιων χώρων, παραδίδονται στην εγκατάλειψη και τη φθορά, για να εμφανίζεται ως αναγκαίο και ώριμο φρούτο η χρηματοδότηση για την ανάπλασή τους. Εξάλλου, έτσι έχει δομηθεί όλο το σύστημα από τις κυβερνήσεις και την Ε.Ε. για τα δημόσια έργα, μέσω ΕΣΠΑ και λοιπών ταμείων, που κατευθύνουν τις χρηματοδοτήσεις σε επιλέξιμες και φωτογραφικές δαπάνες, ώστε να ευνοούνται συγκεκριμένες επιλογές, προμηθευτές, εταιρείες.
Και παράλληλα να εμπεδώνεται η αντίληψη ότι το σύγχρονο είναι όλα να εξυπηρετούν την εμπορευματική λειτουργία και να αποφέρουν κέρδος. Ότι αυτό που «πουλάει» είναι να μειώνεται το πράσινο, το χώμα και τα φυσικά υλικά από τους ελεύθερους χώρους και στη θέση τους να μπαίνουν τσιμέντο, πλαστικό, γυαλί, μέταλλο. Ότι οι δημόσιοι χώροι δεν αποτελούν τόπους ελεύθερης συνεύρεσης, κοινωνικοποίησης, παιγνιδιού, αλλά εμπορευματοποιημένους χώρους για τραπεζοκαθίσματα, με επιτηρούμενο περιορισμένο χώρο για ολιγόχρονη δωρεάν παραμονή και με μειωμένη ελεύθερη διέλευση.
Αυτή η αντίληψη διαπερνά και την πολιτική της δημοτικής αρχής Κατωπόδη. Αυτό έγινε και με την «ανάπλαση» των δημόσιων χώρων των προσφυγικών του Καρέα που μόνο με την κινητοποίηση των κατοίκων έγιναν κάποιες διορθώσεις. Νέο θύμα αυτών των επιλογών η πλατεία Φατσέα. Μια όμορφη πλατεία με αρκετά δένδρα, πράσινο, πετρόκτιστα παρτέρια. Ασυντήρητη από το δήμο αλλά ανθεκτική στις φθορές, με ένα άχρηστο και επικίνδυνο για τα παιδιά σιντριβάνι που δεν λειτουργεί. Δύο δρόμοι γύρω της είχαν πεζοδρομηθεί για δώσουν επιπλέον χώρο στην ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων των γύρω μαγαζιών εστίασης. Τα μαγαζιά απλώθηκαν, έστησαν υπερυψωμένα ντεκ και πέργκολες, έκλεισαν με τζάμια τους δημόσιους χώρους, έπνιξαν την πλατεία. Εδώ η κατάληψη των δημόσιων χώρων καθαγιάζεται ως ανάπτυξη, αξιοποίηση, επένδυση. Φέρνει κέρδος, ανοίγει και την όρεξη. Τα μαγαζιά πρέπει να μπουν μέσα στην πλατεία.
Έτσι, η πρόθυμη να ενστερνιστεί το πνεύμα των καιρών δημοτική αρχή, αποφάσισε το 2020 να «αναπλάσει» την πλατεία, δηλαδή να ξεριζώσει δέντρα, να μειώσει τις χωμάτινες επιφάνειες με την υπάρχουσα βλάστηση, να ξηλώσει τα πετρόκτιστα παρτέρια, να στήσει και άλλα υπερυψωμένα ντεκ, πέργκολες, τέντες με δημόσιο χρήμα, μπροστά από τον κοινόχρηστο χώρο που ήδη καταλαμβάνεται από τραπεζοκαθίσματα. Να ρίξει τσιμέντο, να βάλει κυβόλιθους, τζάμια πίδακες, νέα φωτιστικά. Να πετύχει τη διαμπερή ορατότητα της πλατείας (ταυτίζεται και με την επιδίωξη της ελληνικής αστυνομίας για τις πλατείες). Όλο το κόνσεπτ προσαρμοσμένο στο να υπάρχει και νέος επιπλέον χώρος διαμορφωμένος για να υποδεχτεί τις επεκτάσεις των τραπεζοκαθισμάτων με γυάλινες περιφράξεις.
Υπήρξαν αντιδράσεις από κατοίκους και παρατάξεις, από τον Οκτώβρη του 2020 που παρουσίασε τη μελέτη. Ασκήσαμε κριτική, προβάλλαμε τις θέσεις μας για την πλατεία (δείτε εδώ και εδώ), ενημερώσαμε τους κατοίκους για αυτές, αλλά η δημοτική αρχή υπερασπίστηκε μέχρις εσχάτων τη μελέτη από τις κριτικές. Ζήτησε χρηματοδότηση από το λεγόμενο «Πράσινο Ταμείο» (όρος ευφημισμού που καλύπτει την αποστολή του). Πήρε τη χρηματοδότηση και ανέθεσε την εργολαβία του έργου έναντι 246.823 € με το ΦΠΑ.
Ένα χρόνο μετά, στις 19/11/2021, καλέστηκαν οι δημοτικές παρατάξεις για ενημέρωση περί της πλατείας Φατσέα. Εκεί ούτε λίγο, ούτε πολύ ο δήμαρχος Κατωπόδης, ο υπεύθυνος αντιδήμαρχος Καραγιάννης και ο διευθυντής των Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Βαλιανάτος, μας ανακοίνωσαν ότι τα έργα ξεκινούν, αλλά δεν θα γίνουν σύμφωνα με τη μελέτη που είχε παρουσιαστεί και δημοπρατήθηκε.
Η γενική κατεύθυνση για τα υλικά (σκυρόδεμα, ντεκ, κυβόλιθους κλπ), και τη χρήση του χώρου για υποδοχή τραπεζοκαθισμάτων, πέργκολες και γυάλινες περιφράξεις παραμένει, αλλά θα κοπούν λιγότερα δένδρα και τα ντεκ δεν θα είναι υπερυψωμένα. Αυτά προφορικά, λέγοντας ότι δεν έχει συνταχτεί ακόμα νέα μελέτη, σχέδια ή τεχνική έκθεση. Αν πράγματι αυτά ισχύουν, θα μπορούσε να λειτουργήσουν για εφησυχασμό και εκτίμηση ότι κάτω από την πίεση των κατοίκων και τον ντόρο που έγινε από την αρχική μελέτη, αναγκάζονται σε μερική αναδίπλωση και αναθεώρηση των αρχικών σχεδίων τους.
Φαίνεται σαν να βιάζονται να μπουν μπουλντόζες, αλλά προχωρούν με το βλέποντας και κάνοντας ή έχουν άλλη μελέτη που αντιστοιχεί σε νέα σχέδια και άραγε γιατί δεν την παρουσιάζουν. Δήλωσαν ότι δεν ξέρουν αν η τεχνική εταιρεία-σύμβουλος του έργου έχει πάρει υπόψη της τις προτάσεις και γνώμες των παρατάξεων που είχαν κατατεθεί πέρσι για τη διαμόρφωση της πλατείας. Δήλωσαν ότι ξέρουν ότι μαγαζάτορες χρησιμοποιούν ηλεκτρικό ρεύμα από το δημοτικό φωτισμό για δική τους χρήση.
Είπαν ότι έκαναν διαβούλευση με κάποιους μαγαζάτορες της πλατείας. Δεν δεσμεύτηκαν να ακούσουν τους κατοίκους για το τι θέλουν για την πλατεία και να πάρουν έστω τώρα υπόψη τις προτάσεις των παρατάξεων. Δεν είπαν κουβέντα αν, όπως κάνουν με αναθεωρήσεις προϋπολογισμών έργων προς τα πάνω, τώρα θα υπάρξει αναθεώρηση προς τα κάτω της δαπάνης. Επιπλέον, γιατί ανέφεραν ότι η δαπάνη είναι 311.000 €, ποσό μεγαλύτερο από το πρακτικό του διαγωνισμού;
Στις 25/10 ο δήμος ανακοίνωσε πανηγυρικά την έναρξη εργασιών με τις φωτογραφίες από τις μπουλντόζες που γκρεμίζουν τα πετρόχτιστα παρτέρια και το δήμαρχο να δηλώνει ότι «με βάσει το σχεδιασμό θα χρειστεί να γίνουν κάποιες μεταφυτεύσεις θάμνων (όχι δένδρων) προκειμένου να γίνει η νέα πλατεία πιο λειτουργική για τους πολίτες» (αντίθετα από όσα δηλώθηκαν στις 19/10 και από την τεχνική υπηρεσία του δήμου για ξερίζωμα και κάποιων δένδρων) και ότι οι παρεμβάσεις αφορούν «επιλογή ψυχρών υλικών σε όλους τους χώρους» (λες και πριν η πλατεία ανέβαζε τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος), «Στέγαστρα σε μορφή πέργκολας στους χώρους μπροστά από τα καταστήματα» (ευνόητοι οι λόγοι για τα τραπεζοκαθίσματα), «Καθιστικά με κερκίδες για τους δημότες που θα στεγάζονται από πέργολες» (πάνε τα ξύλινα παγκάκια), φωτιστικά led, πίδακες νερού (γκλαμουριές) κλπ.
Παραμένουμε στις θέσεις που είχαμε διατυπώσει το 2020. Η πλατεία δεν χρειάζεται ψευτοανάπλαση, αλλά συντήρηση και φροντίδα του πράσινου. Μόνη αναγκαία αποξήλωση, αυτή του άχρηστου επικίνδυνου για τα παιδιά σιντριβανιού. Ρωτάμε:
- Ποια είναι η νέα μελέτη, σχέδια και τεχνική έκθεση ;
- Ποιό είναι το νέο κόστος της ανάπλασης, αφού δεν τηρούνται τα σχέδια με τα οποία δημοπρατήθηκε;
- Πώς μπήκαν οι μπουλντόζες και ποια μελέτη ακολουθούν ;
- Αν ο εργολάβος απαιτήσει να γίνουν και άλλες αλλαγές αυτές θα γίνουν αποδεκτές;
- Στη μελέτη και κατά τη διάρκεια των κατασκευών έχει παρθεί η γνώμη των ειδικών της υπηρεσίας πρασίνου ή γεωπόνων-δασολόγων για την προστασία των δέντρων και του πράσινου;
Απαιτούμε: Η δημοτική αρχή να σταματήσει τώρα τις μπουλντόζες και να καλέσει άμεσα τους κατοίκους της περιοχής, τους φορείς και τις παρατάξεις σε δημόσιο ανοικτό διάλογο για τα έργα στην πλατεία, να ενημερώσει για την τροποποίηση και να παρουσιάσει τα νέα σχέδια της και τη νέα μελέτη. Να πάρει υπόψη τους κατοίκους και όχι μόνο τους μαγαζάτορες με τους οποίους έκανε διάλογο. Να γίνει ανοικτή δημόσια και επείγουσα συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου με παρουσία των κατοίκων για το θέμα της πλατείας Φατσέα σε κατάλληλο μεγάλο χώρο, όπως χρειάζεται και για το θέμα του Λόφου Κοπανά.
Δεν χωρά καμιά υποτίμηση για αυτό που συμβαίνει. Οι κάτοικοι χρειάζεται συλλογικά και αγωνιστικά να πάρουν την υπόθεση της υπεράσπισης των δημόσιων ελεύθερων χώρων στα χέρια τους.
Τα δένδρα και το πράσινο είναι πολύτιμα και δεν θα θυσιάζουμε για την «ανάπτυξη» τους. Οι δημόσιοι χώροι μας ανήκουν και δεν μπορούν να παραδίδονται για εμπορευματοποίηση. Το δημόσιο χρήμα είναι βγαλμένο από το ξεζούμισμα του λαού και δεν μπορεί να ξοδεύεται για την εξυπηρέτηση επιχειρηματικών συμφερόντων.
Δεν χωρά κανένας εφησυχασμός την εποχή που οι ανοικτοί δημόσιοι χώροι αποδεικνύονται πολύτιμοι για την υγεία μας, τα δέντρα και το πράσινο καθοριστικά για το κλίμα και τις συνθήκες ζωής μας. Να σταματήσουμε τη λεηλασία της φύσης και των δημόσιων χώρων, πριν να είναι πολύ αργά, για να μη βιώνουμε και νέες καταστροφές από τα όλα και πιο συχνά και έντονα καιρικά φαινόμενα.
ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ ΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΦΑΤΣΕΑ ΜΕ ΤΑ ΔΕΝΔΡΑ ΠΟΥ ΕΙΧΕ, ΜΕ ΠΡΑΣΙΝΟ, ΠΑΓΚΑΚΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΧΩΡΟ